Rekomendacje dla samorządów w zakresie rozwoju gospodarki niskoemisyjnej

Według najnowszego raportu Polskiego Klubu Ekologicznego Okręgu Mazowieckiego przepływ informacji jest filarem do powstawania najskuteczniejszych rozwiązań niskoemisyjnych. Wymiana doświadczeń między poszczególnymi interesariuszami może nie tylko dawać inspirację, ale także motywować do przeprowadzania najciekawszych strategii we własnych gminach.

Zarówno w Polsce, jak i w Niemczech obecne są podobne akcje, które mają na celu osiągnięcie zbliżonych celów. Wyzwania są te same, jednak skala współpracy samorządów z władzami krajowymi u zachodnich sąsiadów jest znacznie szersza. Oprócz wsparcia finansowego od niemieckich instytucji rządowych, gminy mogły również liczyć na pomoc ekspercką w doradztwie realizowanych projektów. Ponadto niemieckie regulacje prawne znacznie bardziej sprzyjają aktywności tamtejszych gmin.

INFOGRAFIKA Czego potrzebują samorządy, by rozwijać gospodarkę niskoemisyjną?
(dostępna TUTAJ)

Zdecydowanie zaniedbanym przez samorządy obszarem jest planowanie przestrzenne. Warto pamiętać, że rozsądne działania w tym zakresie przyniosłyby duże korzyści przy niskich nakładach.

Zaobserwowano, że występują duże obawy wśród władz lokalnych przed wprowadzaniem działań o innowacyjnym charakterze. Mimo że cechują się one wyższą skutecznością, niosą ryzyko popełnienia błędu. Samorządy powinny zarówno dążyć do osiągnięcia podstawowych celów, jak i być gotowe na wprowadzanie zmian.

Najważniejsze rekomendacje

Poza wspominaną już wymianą doświadczeń, polskie gminy powinny naśladować niemieckie samorządy, które dopracowały realizację kompleksowych programów gospodarki niskoemisyjnej. Umożliwiają one bowiem rozwiązanie problemów z wielu sektorów naraz. Dodatkowo, korzystanie z cudzych doświadczeń pozwala uniknąć błędów, które popełnili inni.

Agencje rządowe i instytucje centralne muszą koniecznie wspierać gminy w realizowaniu planów polityki klimatycznej. Współpraca i dobre planowanie na poziomie lokalnym może przynieść efekt synergii – ograniczenie zanieczyszczenia powietrza i redukcja gazów cieplarnianych. Jeśli zaś kooperacja nie nastąpi, Polska nie osiągnie celów, które zaakceptowała w ramach Porozumienia Paryskiego, a także pakietu energetyczno-klimatycznego UE na rok 2030.

INFOGRAFIKA Niskoemisyjne działania rządu i samorządów (dostępna TUTAJ)

Istotną kwestią jest powrót do prac nad Narodowym Programem Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej. Ich zatrzymanie w latach 2015/16 sprawiło, że gminy zostały pozbawione wytycznych w zakresie kierunków działań służących ograniczaniu emisji. Samorządy nie wiedzą jakie kroki będą priorytetem i przygotowują własne plany, nie dostając niezbędnego wsparcia merytorycznego. Nowe założenia polityki niskoemisyjnej muszą być przedstawione, aby działania gmin w jej zakresie były wspierane przez rząd.

Kolejną palącą sprawą jest uchwalenie konkretnych przepisów, które przyczynią się do zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza. Najważniejsze jest ustalenie standardów emisyjnych dla kotłów na paliwa stałe, a także norm dla samych paliw. Poza tym, niezbędne jest, aby nowe regulacje zwiększyły uprawnienia samorządów do ustalania własnej polityki transportowej. Bez takich przepisów nie będzie możliwe efektywne budowanie gospodarki niskoemisyjnej na poziomie lokalnym