Podczas debaty pt. „Budowa gospodarki niskoemisyjnej – praktyka na poziomie lokalnym w Polsce i w Niemczech”, która odbyła się 26 października br. w Gliwicach, zaprezentowano dobre niemieckiego miasta Bottrop, działania Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz samego miasta Gliwice.
Celem projektu InnovationCity, przedstawionego przez przedstawiciela miasta Bottrop, było uczynienie z obszaru typowego dla Zagłębia Ruhry, miasta modelowego dla odnowy całego regionu. Projekt przedstawia holistyczne i nowatorskie podejście do kwestii ochrony klimatu i poprawy jakości życia mieszkańców.
„Przewidywany efekt ukończonych oraz rozpoczętych już projektów cząstkowych, które składają się na plan modernizacji miasta to redukcja emisji CO2 o 38% do 2020 roku, czyli dokładnie 100 000 ton tego gazu. Taki poziom redukcji emisji jest równy absorpcji CO2 przez kilkudziesięcioletni las o powierzchni zbliżonej do obszaru miasta Bottrop, czyli około 100 km².” – podkreśla Tilman Christian z Wydziału Środowiska i Zieleni, Działu Planowania Środowiskowego w Bottrop.
Miasto dzięki zaangażowaniu mieszkańców, lokalnego biznesu oraz środowisk naukowych przechodzi „oddolną przemianę energetyczną”. Poszczególne budynki poddawane są termomodernizacji. Część z nich zostaje dodatkowo wyposażona w instalacje OZE do produkcji prądu i ciepła. Wprowadzany jest również system inteligentnego zarządzania energią na poziomie budynków i osiedli. Wiele gospodarstw domowych może wytworzoną energię przesłać do sąsiadów, którzy nie mogą zaspokoić swoich potrzeb energetycznych. Produkcja i zużycie energii na poziomie lokalnym oznacza spadek indywidualnej konsumpcji energii z sieci i mniejsze emisje. Zainwestowano także w przyjazną środowisku mobilność oraz adaptację przestrzeni miejskiej w celu poprawy jakości życia mieszkańców.
Gliwice są na początku drogi w budowaniu gospodarki niskoemisyjnej, ale już teraz mają się czym pochwalić. Dzięki rozwojowi inteligentnego systemu transportowego zwiększyło się bezpieczeństwo na drogach, upłynniono ruch samochodowy. Oznacza to między innymi mniej wypadków (o 40-80%), zmniejszenie zużycia paliwa (o 45-70%) i emisji gazów cieplarnianych oraz innych zanieczyszczeń z transportu (o 30-50%). Plany dalszej rozbudowy systemu o takie elementy, jak nadanie priorytetu światła zielonego wszystkim autobusom komunikacji miejskiej niosą ze sobą szansę na ograniczenie ruchu samochodowego. Szczególnie, że możliwe ma być także podłączenie do systemu autobusów dowożących ludzi do pracy z innych miejscowości.
ZOBACZ PEŁNĄ INFOGRAFIKĘ pt. Inteligentny system transportowy w Gliwicach.
Poprawa w obszarze mobilności nie wystarczy jednak do skutecznego ograniczenia zanieczyszczenia powietrza. W ocenie uczestników debaty najbardziej potrzebne na Śląsku jest wspieranie wymiany źródeł ciepła oraz modernizacja budynków, która ograniczyłaby potrzeby energetyczne mieszkańców – to pozwoliłoby im obniżyć rachunki za ogrzewanie i poprawić komfort cieplny w mieszkaniach i domach. Przy Urzędzie Marszałkowskim powołano Zespół roboczy ds. ograniczania niskiej emisji, którego głównym zadaniem jest przygotowanie uchwały antysmogowej dla całego województwa. Dobrze sformułowana uchwała może przyczynić się do rozwiązania problemu, ale także będzie tylko częścią odpowiedzi.
Niestety działania utrudnia też brak regulacji na poziomie krajowym oraz zbyt mało programów oferujących mieszkańcom wsparcie finansowe i merytoryczne, a samo wsparcie często jest niewystarczające i trudno dostępne z punktu widzenia przeciętnego obywatela. Żeby przeprowadzić termomodernizację budynku wielorodzinnego potrzebna jest zgoda i zaangażowanie wszystkich mieszkańców, a o tę jest trudno. Między innymi dlatego niezbędne są ciągłe, wielowymiarowe działania informacyjne i edukacyjne, szczególnie skierowane do środowisk najbardziej narażonych na ubóstwo energetyczne. Gminom i organizacjom pozarządowym często brakuje zasobów, by takie działania prowadzić. Dlatego istotny jest też skierowany do rządu postulat o realizację rozbudowanych kampanii informacyjnych z wykorzystaniem mediów publicznych – radia i telewizji.
„Rozwój gospodarki niskoemisyjnej jest warunkiem jakości naszego życia i zdrowia, dlatego trzeba dokładać wszelkich starań, aby obejmował on wszystkie dziedziny naszego życia. Szczególnie jest to widoczne na Śląsku, na którym nadmiernie rozbudowany transport i palenie w piecach najgorszymi gatunkami węgla są przyczyną ogromnego zanieczyszczenia powietrza. Inteligentne systemy transportowe, wdrażanie OZE, właściwa gospodarka odpadami i powszechna edukacja na temat budowania gospodarki niskoemisyjnej jest w stanie poprawić zarówno jakość naszego życia, jak i stan środowiska” – podsumowała Maria Staniszewska z Polskiego Klubu Ekologicznego Koła Miejskiego w Gliwicach.
Debata oraz infografika zostały przygotowane w ramach projektu \"Niemiecko-polska współpraca dotycząca transpozycji europejskiej polityki klimatycznej oraz budowy gospodarki niskoemisyjnej\" finansowanego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec.
Współorganizatorem debaty był Polski Klub Ekologiczny Koło Miejskie w Gliwicach.
Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli Marszałek Województwa Śląskiego Wojciech Saługa oraz Prezydent Miasta Gliwice Zygmunt Frankiewicz.
PREZENTACJE:
Gospodarka niskoemisyjna - Urszula Stefanowicz, Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki
InnovationCity Ruhr. Miasto modelowe Bottrop - Tilman Christian, Wydział Środowiska i Zieleni, Dział Planowania Środowiskowego, Bottrop
Polityka niskoemisyjna województwa śląskiego - Blanka Romanowska, Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
Gospodarka niskoemisyjna w Gliwicach - Tomasz Misztal, Urząd Miasta Gliwice
Rozwój gospodarki niskoemisyjnej z punktu widzenia organizacji pozarządowej - Aleksandra Józewicz, Polski Klub Ekologiczny Koło Miejskie w Gliwicach
Możliwości finansowania ze środków WFOŚiGW w Katowicach zadań z zakresu ograniczenia niskiej emisji - Urszula Grzymkowska, WFOŚiGW w Katowicach